Magical Thinking or No Thinking

The interview conducted in 2017 by chess journalist Sagar Shah during a national chess tournament recently went viral after Gukesh achieved his dream of becoming the youngest World Chess Champion. Sagar asked him about his personal ambition and 11 year old Gukesh replied with remarkable clarity: "I want to be the youngest world champion." 

Fast forward to December 2024, and Gukesh has fulfilled that bold ambition, defeating Ding Liren in the World Chess Championship final. The viral interview became a symbol of the power of vision and dedication. Social media buzzed with admiration as how an 11-year-old’s dream, spoken with conviction, had become an 18-year-old’s reality. 

Believing in a goal and acting as if it's already achieved. Visualizing success and aligning thoughts with goals is manifestation. 

"Manifest" is the word of the year by Cambridge dictionary. Coincidentally, "Brain Rot" is word of the year by Oxford University Press. Manifest was first used in 1845 while Brain rot was used almost 170 years back. But the context has changed. There is an interesting connection between these two words: Obsession and intention. "Brain rot" and "Manifestation" can be interconnected through their implications in this digital world. 

Almost everyone wakes up with mobile in hand and thumb scrolls endlessly through social media. What might have started as a way to stay connected and has now turned into a trap. Every app Whatsapp to Instagram, Twitter to Tiktok to YouTube is designed to hold your attention. One meme after another, one short after another, one reel after another, never satisfying enough to stop, seconds to minutes to hours. Stream of the contents seemed to be tailored for you. 

Walking on the streets, in cafes, and even in homes, people are no longer looking at each other. Instead, their faces are illuminated by mobile screens. Notifications demand attention, pulling them into a loop of scrolling, liking, and consuming content, often leaving behind a sense of mental clutter and time lost. A quick scrolling of makeup tutorials, health, trending dance movements and life hacks in just 10 to 15 seconds. Most of the reels are for entertainment or promotion rather than to educate like a woman with glowing skin applying serums and text on the screen “This routine cleared my skin in 2 weeks!” One may try to compare oneself to creators and may lead to negative self image. Reels are designed to be addictive and it is easy to lose track of time. This may lead to a reduced time span for other meaningful tasks. 

Excessive exposure to repetitive or unchallenging content, especially online, often describes the feeling of mental fatigue. There is a possibility of a decline in cognitive function from overconsumption of things like mindless media, memes or distractions. 

Reels may inspire you at times but overuse without mindfulness may lead to brain rot. Brain rot refers to an obsessive preoccupation with a particular topic, idea, or content, often fueled by excessive exposure to online media. 

Technology isn’t the enemy—it’s how we use it. Online environment can blur the lines between intentional focus (manifest) and obsession (brain rot). 

Let us turn fixation into action. Focusing thoughts, energy and intentions on a desired outcome to bring it into reality, often rooted in ideas of mindfulness or the law of attraction. Let us consume the online content consciously and remember there is life beyond the screen.

Have a Great Year !!!

वयाच्या ११ व्या वर्षी आत्मविश्वासाने "मला सर्वात तरुण जगज्जेता व्हायचे आहे". सांगणाऱ्या गुकेशची क्रीडा पत्रकार सागर शहा याने २०१७ मध्ये ११ वर्षाखालील राष्ट्रीय बुद्धिबळ स्पर्धेचा विजेता गुकेशची घेतलेली मुलाखत सध्या सर्वत्र viral होत आहे. गुकेशने त्यानंतर ७ वर्षानी, वयाच्या १८व्या वर्षी १२ डिसेंबर २०२४ ला डिंग लिरेनला जागतिक बुद्धिबळ स्पर्धेत हरवून सर्वात तरुण जगज्जेता होण्याची आपली महत्त्वाकांक्षा पूर्ण केली. हे शक्य झाले ते त्याच्या जिद्दीमुळे आणि त्याने घेतलेल्या कठोर मेहनतीमुळे. 

आपल्या ध्येयावर ठाम विश्वास ठेऊन, ते ध्येय साध्य करण्यासाठी सकारात्मकतेने प्रयत्न करणे म्हणजे मॅनिफेस्ट. अगदी ओम शांति ओम मधील शाहरुख खानच्या डायलॉग "अगर किसी चीज को शिद्दत से चाहो तो पूरी कायनात उसे तुमसे मिलाने की कोशिश में लग जाती है!" 

”मॅनिफेस्ट” हा केंब्रिज शब्दकोशाचा यावर्षीचा शब्द आहे असून ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी प्रेस चा यावर्षीचा शब्द आहे “ब्रेन रॉट”. हे दोन्ही शब्द अजिबात नवीन नाहीत. मॅनिफेस्ट हा शब्द ई.स. १८४५ मध्ये जॉन ओ'सुलिव्हन यांनी हा शब्द प्रथम वापरला होता. ब्रेनरॉट हा शब्द खरंतर १७० वर्षांपूर्वी हेन्री डेव्हिड थोरोच्या "वाॅल्डन" या पुस्तकात वापरला होता. सध्या मात्र अगदी वेगळ्याच संदर्भात वापरला जात आहे. 

मॅनिफेस्ट व ब्रेन रॉट हे दोन जरी वेगळे शब्द असले तरी त्सध्याच्या डिजिटल युगात या दोन्ही शब्दांचा परस्पर संबंध दिसतो. मॅनिफेस्ट, “मॅजिकल थिंकिंग”, म्हणजेच एखादी गोष्ट झालीच आहे असा विचार करत, जिद्दीने धडपडून प्रयत्नातून स्वप्नांपर्यंत पोहोचणे, तर ब्रेन रॉट, “नो थिंकिंग”, कसलाही विचार न करता एखादी गोष्ट करत राहणे. 

आपल्या आजूबाजूला, रस्त्यावर, कॅफेत, जॉगिंग ट्रॅक आणि अगदी घरातही जवळजवळ सगळेच सकाळी उठल्यापासून हातात मोबाईल घेऊन सतत समाज माध्यमांवर (सोशल मीडियावर) वेळ घालवताना दिसतात. सुरुवातीला फक्त एकमेकांशी संवाद साधण्यासाठी सुरू केलेला सोशल मीडियाचा वापर आपल्याला कधी त्याच्या विळख्यात घेतो हे समजतच नाही. व्हाट्सॲप ते इंस्टाग्राम पर्यंत ट्विटर पासून ते टिकटॉक किंवा यूट्यूब पर्यंत सर्वच ॲप हे आपल्याला सोशल मीडियाच्या व्यसनात अडकवून टाकण्यासाठीच तर तयार केलेले आहेत असे म्हणले तर वावगे ठरणार नाही. स्क्रोल करा, लाईक करा आणि शेअर करा यात आपण इतके अडकून जातो की कशाचेच भान राहात नाही. मीम्स, यूट्यूब शॉर्टस् एकानंतर एक येतच राहतात व काही सेकंदापासून ते कितीतरी तास आपल्याला जखडून टाकतात. 

नितळ त्वचेची स्त्री, ती लावत असलेले सिरम आणि त्याखाली लक्ष वेधणारा संदेश "दोन आठवड्यात अशी त्वचा होण्यासाठीची दिनचर्या" यासारखे रील्स, १० ते १५ सेकंदाचे मेकअप ट्युटोरियल्स, आरोग्य, ट्रेंडिंग डान्स मूव्हमेंट्स आणि लाइफ हॅक्स आपल्याला स्क्रोलिंग करायला उद्युक्त करतात. एका रीलवर क्लीक करताच तशाच रील्सचा भडीमार सुरु होतो. रील्स प्रामुख्याने मनोरंजन किंवा जाहिरातीसाठी असतात. काहीजण तर स्वत:ची तुलना त्या रीलमधील व्यक्तीबरोबर करून स्वतःची नकारात्मक प्रतिमा तयार करतात. 

एकानंतर एक येत राहणारे मीम्स, रील्स, यूट्यूब शॉर्टस् पाहणे आपल्या मेंदूसाठी सतत जंक फूड खाण्यासारखं आहे. बौद्धिकदृष्ट्या आव्हानात्मक नसलेलं ऑनलाइन कंटेंटच्या अतिरेकाने निर्णय घेण्याची क्षमता हळूहळू कमी होऊन मानसिक थकवा येतो. 

तंत्रज्ञान आपला शत्रू नाही, पण तंत्रज्ञान आपण कसे वापरतो हे महत्त्वाचे. सध्याच्या ऑनलाईन वातावरणात मॅनिफेस्ट आणि ब्रेन रॉट मधील सीमारेषा अस्पष्ट होताना दिसते. २०२४ चे सर्वात जास्त वापरले जाणारे शब्द, २०२५ साठी आपल्याला ऑनलाइन गोष्टी जागरूकतेने पाहू या असेच तर सांगत नाही ना कारण मोबाइल स्क्रीनच्या पलीकडेही एक सुंदर जीवन आहे.

Dr. Snehal Kamalapur